متخصصان تغذیه، شایع‌ترین بیماری‌های فصل تابستان را عفونت‌های روده‌ای (بیماری های روده ای ) می‌دانند که در میان مردم، کودکان و سالمندان آسیب‌پذیرترین افراد جامعه در میان تمام گروه سنی هستند.
در این دنیایی که گاهی چالشی جدید در عرصه سلامت انسان‌ها در آن میبینیم، برخی از بیماری‌ها به علت اینکه ذاتاً واگیردار هستند، در مقاطع زمانی متفاوت، جمعی از افراد جامعه را به صورت گروهی مبتلا می کنند. این‌گونه وقایع بهداشتی را اصطلاحاً اپیدمی یا همه‌گیری می‌نامند.
بیماری‌هایی چون آبله، طاعون، سرخک و آنفلوآنزا موارد متعددی از اپیدمی‌های وحشتناک را در جامعه بشری از خود به یادگار گذاشته‌اند.
با وجود پیشرفت واکسیناسیون در جهان، هنوز در مواردی، برخی بیماری‌ها به ویژه در ماه‌های گرم سال از اهمیت ویژه‌ای برخوردار می‌شود؛ زیرا بسیاری از میکروب‌ها و ویروس‌ها در فصول گرم و مرطوب سال فعالیت بیشتری دارند و به همین دلیل در روزهای فصل گرم، مردم بیشتری به این گونه بیماری ها دچار می شوند.
مهمترین علت شیوع
مهمترین علت شیوع بیماری های روده ای مخصوصاً در فصل تابستان استفاده از مواد غذایی مانده، عدم حرارت دهی کامل به غذاهای سرد شده، استفاده از زرده تخم‌مرغ نیم‌پز شده و بستنی‌ها و آب‌های آلوده است. از آنجا که بیماری‌های شایع در ماه‌های گرم سال اغلب هنگام مسافرت و در مکان‌های تفریحی و گردشی بروز می‌کنند، بنابراین بهتر است غذاها در منزل تهیه نمایید یا از رستوران‌ها و اغذیه‌فروشی‌های قابل اطمینان خریداری کنید.
توجه داشت باشید که تا جایی که امکان دارد غذا را به محض تهیه، مصرف کنید و ترجیحاً از استفادۀ دوباره غذاها دوری کنید. در غیر این صورت غذای باقی‌مانده در یخچال نگهداری شود و هنگام استفاده مجدد حتماً غذای مصرفی در دمای بالای 60 درجه گرم شود.
باید بدانید که جوشاندن آب را مهمترین راه از بین بردن باکتری‌ها و انگل‌ها دانسته و تصریح می‌کند آب آلوده یکی از مهمترین راه‌های ابتلا به بیماری اسهال در افراد به ویژه کودکان است.
مسمومیت‌های غذایی
اغلب متخصصان، شایع‌ترین بیماری‌های فصل گرما را مسمومیت‌های غذایی و در پی آن اسهال و استفراغ می‌دانند. و نکته قابل توجه این است که این بیماری اغلب کودکان زیر 5 سال را گرفتار می‌کند. هر کودک زیر 5 سال، به طور تقریبی سه بار در سال به بیماری اسهال مبتلا می‌شود که این آمار در برخی مناطق، 9 بار در سال است.
پژوهش ها همچنین نشان می‌دهد کودکان زیر 5 سال، 15 درصد روزهای زندگی خود را با بیماری اسهال می‌گذرانند و همچنان 80 درصد مرگ و میر کودکان زیر 2 سال ناشی از اسهال است.
این آمارها به خوبی گویای اهمیت و ضرورت جلوگیری از بیماری های روده ای شایع فصل تابستان به ویژه اسهال در کودکان زیر 5 سال است.
اهمیت درمان اسهال از آن روست که باعث از دست رفتن آب بدن و الکترولیت‌ها، بروز سوءتغذیه و در نهایت بیماری‌های عفونی در کودکان می‌شود و آنان را مستعد ابتلا به انواع عفونت‌ها می‌کند
خوشبختانه این بیماری در سال‌های اخیر از طریق مصرف محلول خوراکی او. آر. اس کنترل شده و میزان مرگ و میر کودکان به حداقل رسیده است.
در اسهال حاد که بین 7 تا 14 روز به طول می‌انجامد، در هر بار مقدار زیادی آب از بدن بیمار دفع شده و مدفوع فرم آبکی دارد، ولی در اسهال مزمن مدفوع کمتر آبکی بوده و خون و بلغم دارد. ضمن این که عامل اسهال حاد، ویروس‌ها و در برخی موارد باکتری‌ها هستند، حال آن که عامل اسهال مزمن، باکتری‌هایی چون آمیب و انگل هستند.
وقتی سطح سواد عمومی بالا می‌رود و مردم نکات آموزشی را مطالعه می‌کنند و پیام‌های بهداشتی به آن‌ها منتقل می‌شود، شاخص‌های بهداشتی ارتقا می‌یابد و بیماری‌های روده‌ای قابل کنترل‌تر می‌شوند.
بیماری‌های عفونی روده از جمله وبا، اسهال خونی، بیماری‌های روده ای انگلی و حصبه از مهمترین بیماری‌هایی هستند که طی سال‌های گذشته باعث مرگ و میر بسیاری در کشورمان شدند.
مهمترین راه انتقال این بیماری‌ها، عدم رعایت بهداشت فردی و نشستن دست‌ها قبل از غذا است. مردم تصور می‌کنند که آب چاه، برکه، رودخانه‌ها و چشمه‌ها که ظاهر شفافی دارند، برای نوشیدن مناسب هستند، در حالی که این آب‌ها دارای انواع انگل هستند و خوردن آن‌ها باعث بیماری‌های روده‌ای می‌شود که ممکن است چندین سال علائمی نشان ندهند.
گندزدایی آب در محل مصرف از راه‌های پیشگیری از وباست، به طوری که با استفاده از کلر به موازات تهیه و تدارک مخازن مطمئن می‌توان از آب آشامیدنی سالم استفاده کرد.
گندزدایی آب، یک فرآیند از عملیات تصفیه است که در نتیجه آن باکتری‌های موجود در آب از بین می‌روند. یک فرد می‌تواند با داشتن حداقل یک لیتر آب برای آشامیدن و دو لیتر برای تهیه غذا و مصرف ضروری شستشو در روز، زنده بماند.
سبزیجات و میوه های خام باید به دقت شسته و ضدعفونی شوند، در غیر این صورت باعث ابتلا به بیماری‌های روده‌ای می‌گردند. گاهی اوقات میبینیم افراد کاهو را بدون این که خوب ضدعفونی کنند، مصرف می‌کنند و این باعث ایجاد بیماری کیست هیداتیک می‌شود.
بیماری کیست هیداتیک توسط نوعی کرم ایجاد می‌شود که انتقال آن از طریق سبزی‌های آلوده است. برای اطمینان از انتقال نیافتن این بیماری‌ها، باید پس از پاک کردن انواع سبزی، آن‌ها را در ظرف پر از آبی قرار داد و مقداری مایع ظرف‌شویی یا پرکلرین روی آن ریخت و پس از 5 دقیقه شست، طوری که کفی روی آن‌ها باقی نماند تا کاملاً آلودگی آن‌ها برطرف شود.
بیماری‌های فصلی هر ساله آسیب‌های فراوانی را به جامعه وارد می‌سازند، در حالی که در اکثر موارد می‌توان با احتیاط‌ها و پیشگیری‌های ساده، جلوی بروز بسیاری از این بیماری‌ها را گرفت.
